एकवचन आणि अनेकवचन

वचन म्हणजे काय ?

मराठी भाषेत किंवा व्याकरणात वचन ही संकल्पना नाम या शब्दाच्या जातीशी संबंधित आहे.एकवचन आणि अनेकवचन एखाद्या वाक्यातील नामावरून एक किंवा अनेकाची ओळख वा बोध होत असेल त्यास नामाचे वचन असे म्हणतात.एखादी वस्तू एक आहे की एकापेक्षा जास्त आहे हे समजणे म्हणजेच वचन होय.

वचनाचे प्रकार

मराठी व्याकरणात वचनाचे दोन प्रकार आढळतात.

• एक वचन
• अनेक वचन

एकवचन-दिलेल्या नामाच्या रूपावरून जेव्हा एकाच वस्तूचा बोध होतो तेव्हा त्या नामाचे एक वचन असते.नामाचे वचन ओळखण्यासाठी सर्वनामाची मदत घेता येते.सर्वनामावरून एक वचनाची ओळख होते.

एक वचन दर्शवणारी सर्वनामे – मी, तू, तो, ती, ते, जो, हा, कोण.या सर्वनामांचा वापर करून एक वचन ओळखता येते.

अनेक वचन-वाक्यातील नामावरून सेवा अनेक वस्तूचा बोध किंवा ओळख होते तेव्हा तेथे नामाचे अनेक वचन असते.अनेक वचनाची ओळख होण्यासाठी विविध सर्वनामाची मदत होते.

अनेक वचन दर्शवणारी सर्वनामे -आम्ही, तुम्ही, ते, त्या, ती, जे, ह्या, त्या.

काही वेळा नामाचे वचन बदलताना त्या शब्दात काहीही बदल होत नाही. म्हणजेच एक वचन आणि अनेक वचन यासाठी एकच शब्द वापरला जातो. तेव्हा त्या नामाच्या वचनाचा प्रकार वाक्यातील क्रियापदावरून ठरवतात.

उदाहरणार्थ –

रामू पेरू खातो. येथे पेरू एक वचन आहे.

रामूने पेरू खाल्ले. येथे पेरू अनेक वचन आहे.

पुल्लिंगी शब्द एक आणि अनेकवचने.

स्त्रीलिंगी शब्द एक आणि अनेक वचने.एकवचन आणि अनेकवचन

शब्दाचा प्रकार	एकवचन-अनेकवचन
उकारांत शब्द	वस्तू-वस्तू वास्तु-वास्तु वधू-वधू

नपुसकलिंगी शब्द एक आणि अनेकवचने.

सन्मानाने मोठ्या असलेल्या आदरणीय व्यक्तींसाठी नेहमी अनेक वचनाचा वापर केला जातो. त्यांना आदरार्थी बहुवचन किंवा आदरार्थी अनेक वचन असे म्हणतात.

येथे क्लिक करून – मराठी व्याकरणातील म्हणी आणि त्यांचे अर्थ जाणून घ्या.